بازدیدها: 8

موضوع تغییراقلیم و خشکسالی‌های یک دهه گذشته در کشور و به تبع در لرستان از جمله مباحث نگران کننده‌ی است که هر ساله به ویژه در فصل بهار و تابستان تبعات و پیامدهای خود را بیشتر از فصول دیگر نشان می‌دهد، در این میان اما کشت محصولات آب بر و هجوم کشاورزان غیر بومی مشکلات را دو چندان کرده و طبق نظر کارشناسان تهدید جدی برای منابع آب زیرزمینی است.

 نسرین صفربیرانوند، کاهش بارش‌ها از یک سو و توجه نکردن به ذخیره آب ظرف دهه‌های گذشته از سوی دیگر باعث شده که ما نه تنها در بخش کشاورزی بلکه در حوزه تامین اب آشامیدنی  با تنش و مشکل جدی مواجه باشیم.

از یک طرف کشاورزی مهمترین منبع درآمد بخش قابل توجهی از فعالان این حوزه محسوب می‌شود، از طرفی نبود الگوی کشت مناسب، نبود نظارت و قوانین جدی در رابطه با ممنوعیت ورود کشاورزان غیر بومی و از طرف دیگر نبود سد در استان باعث شده شاهد کاهش حجم آبهای زیرزمینی و به تعبیری تاراج منابع آبی باشیم.

البته موضوع دیگر که انتقاد کشاورزان لرستانی را به دنبال داشته مربوط به ممنوعیت کشت برنج و محصولات دیگر است، آنها می‌گویند چرا در پایین دست یعنی خوزستان باید برنج کشت شود اما ما اجازه کشت این محصولات نداشته باشیم.

به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت بخش کشاورزی هم در بحث تامین امنیت غذایی و هم درآمدزایی باید راهکاری اتخاذ شود که نه کشاورز متحمل ضرر شود و نه به منابع آبی استان آسیبی وارد شود؛ زیرا طبق اظهار نظرکارشناسان و مسوولان در شرایط  مطلوبی قرار ندارند دچار بحران شویم.

نکته دیگر برخورد قاطعانه با کشاورزان غیر بومی است زیرا طبق مستندات و مشاهدات با وجود برخی اظهارنظرها مبنی بر برخورد با کشاورزان غیر بومی این کشاورزان در نقاط مختلف استان جولان می‌دهند.

خشکسالی و چالش جدی در حوزه کشاورزی

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به اینکه کشاورزی تابع یک سری شرایط  از جمله شرایط اقلیمی، آب، زمین حاصلخیز، محدودیت‌های سرمایه‌گذاری و نیروی انسانی است، عنوان کرد: در لرستان وقوع خشکسالی‌های اخیر و وابستگی ۱۴۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان به منابع آبی که ۷۰ درصد از طریق روان آبها و آب‌های سطحی و ۳۰ درصد ازطریق چاه‌ها تامین می‌شود چالش‌هایی را ایجاد کرده است.

مجتبی میر افزود: در شرایط فعلی باید کشاورزی را منطبق با آبی که در اختیار داریم انجام دهیم تا از تنش رها شویم،  تغییر الگوی بارشی استان که سال ۹۸ خود را به خوبی نشان داد ما را مجبور به اتخاذ برخی تصمیمات کرده است.

وی با بیان اینکه تولید محصولات کشاورزی در استان حیاتی است، اظهار کرد: اما باید توجه داشت رعایت اصول بالادستی متناسب با تغییرها ضروری است، در واقع باید مدیریت منابع آب مد نظر قرار گیرد؛ زیرا اگر برخی منابع آب زیرزمینی تخریب شود دیگر قابل دستیابی نیستند، کما اینکه ما شاهد از بین رفتن لایه اسفنجی در برخی نقاط استان هم بوده‌ایم که فرو نشست زمین را به دنبال داشته است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان خاطرنشان کرد: واقعیت این است که منابع آبی زیرزمینی ما فقیر شده‌اند از طرفی آبهای سطحی نیز جوابگوی کشت محصولات آب بر نیست بنابراین باید الگوی کشت مناسبی را ارائه کنیم و ورود هوشمندانه داشته باشیم.

میر گفت: ببینید مزارع دیم ما در جنوب به دلیل نبود بارش مناسب تقریبا از بین رفته است، بنابراین اکنون باید کشت بهاره را مدیریت کنیم تا علاوه بر تامین غذای مردم و معیشت کشاورزان برای سال‌های آینده هم منابع آبی را مدیریت کنیم، در واقع رعایت کردن الگوی کشت از تشدید تنش در بخش کشاورزی جلوگیری می‌کند.

میر گفت: واقعیتی که باید کشاورزان به آن توجه کنند این است که اکنون کشت محصولاتی مانند علوفه و دانه ذرت استراتژیک است و باید کشت برنج حذف شود، زیرا شرایط اقلیمی و  منابع آب سطحی و زیرزمینی ما را مجبور کرده است به این سمت حرکت کنیم.

وی با تایید دغدغه کشاورزان گفت: ما هم دوست داریم برنج کشت شود اما امکانش نیست و همه باید در این زمینه مشارکت کنند، کشاورزی امروز باید مبتنی بر آبی که در اختیار ما است انجام شود.

کشاورزان غیر بومی منابع آب و خاک را تهدید می‌کند

 معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی  لرستان ورود کشاورزان غیر بومی به استان را هم یک چالش جدی عنوان کرد و افزود: کشاورزان مهاجر اراضی کشاورزی استان را به صورت استیجاری نابود می‌کنند، کشاورزران همدانی منابع ابی خود را با کشت سیب زمینی نابوده کرده‌اند حالا به مناطق مستعد استان ما مانند سلسله، دلفان و خرم‌آباد هم هجوم آورده‌اند، آب را بی حد از چا‌ه‌های مجاز کشاورزی به اراضی دیم انتقال می‌دهند و منابع آب و خاک استان را به طور جدی تهدید می‌کنند.

میر تاکید کرد: شورای حفاظت منابع آب استان  و شهرستان‌های سلسله و دلفان ورود کشاورزان غیر بومی را ممنوع کرده  و ما برخورد با این کشاورزان را در دستور کار داریم زیرا هم کشت غیر اصولی و هم غیر فنی است، البته برخورد را نیروی انتظامی انجام می‌دهد زیرا جهاد کشاورزی نقش هدایتی دارد.

تغییر اقلیم و افزایش کشت محصولات آب دوست

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ی لرستان نیز با اشاره به اینکه میزان بارش در استان نسبت به سال گذشته ۶ درصد و نسبت به بلندمدت ۳۶ درصد کاهش پیدا کرده است، عنوان کرد: علاوه برکاهش بارندگی ما با تغییرنوع بارش و پراکنش هم مواجه هستیم یعنی باید بگوییم خشکسالی دیگر موضوعیت ندارد و با تغییر اقلیم روبرو هستیم.

احمد گودرزی بیان کرد: با وجود کاهش بارندگی اما الگوی کشت ما به سمت کشت آب دوست رفته است، نکته جالب اینکه زمانی که میزان بارش‌ در استان بالا بود کمتر برنج کشت می‌شد، اما با کاهش بارش‌ها و بروز خشکسالی از یک طرف شاهد افزایش سطح زیر کشت برنج توسط کشاورزان بومی  هستیم و از طرف دیگر شاهد هجوم کشاورزان غیر بومی و کشت محصولاتی مانند سیب زمینی، چغندرقند و هندوانه هستیم که آب و خاک استان را نابود می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه ما در گذشته با وجود ممنوعیت کشت برنج مخالفت چندانی نداشتیم، گفت: اما در شرایط فعلی با کشت برنج  مخالف هستیم زیرا منابع آبی ما به شدت کاهش پیدا کرده و بدون شک در تیرماه و مرداد ماه تنش آبی افزایش و در این میان کشاورزان متضرر می‌شوند.

 معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ی لرستان افزود: اگر سدی داشتیم مشکلی وجود نداشت، اما در شرایط فعلی کشت برنج یا سیب زمینی به کشاورزان پایین دست مانند باغات انجیر آسیب  وارد می‌کند.

گودرزی در خصوص گلایه برخی کشاورزان نسبت  باز نشدن سد ایوشان، اظهارکرد: واقعیت این است که اگر در مقابل خواسته کشاورزان مقاومت می‌کنیم نگران این هستیم که با باز کردن آب سد  کشاورزان شروع به کشت برنج کنند و در وسط راه منابع آب جوابگو نباشد و کشاورزان متحمل ضرر شوند.

وی افزود: ما در زمان اضطرار که پیش بینی‌می‌کنیم اواخر تیر و اوایل مرداد ماه باشد اب سد ایوشان را باز می‌کنیم تا علاوه بر رعایت حقابه زیست محیطی باغاتی که در مسیر ایوشان تا پل‌د‌ختر هستند خشک نشوند.

سود به جیب دلال و کشاورز غیر بومی ‌می‌رود

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ی لرستان در خصوص حضور کشاورزان مهاجر در استان نیز بیان کرد: ما اگر در گذشته با کشت برنج مخالفت چندانی نداشتیم چون می‌دانستیم سود آن برای کشاورزان بومی است، اما دانش کشت سیب زمینی، چغندر قند و هندوانه نه تنها بومی نیست بلکه سود این کشت‌ها به جیب دلال و کشاورزان غیر بومی ‌می‌رود.

گودرزی خاطرنشان کرد: امسال قاطعانه با کشاورزان غیر بومی برخورد کرده‌ایم، چند نفر بازداشت  شده همچنین تجهیزات ، تراکتور و لوله‌ها را هم توقیف کرده‌ایم ، در حال حاضر دو شهرستان سلسله و دلفان از وجود کشاورزان مهاجر پاک است، در دیگر نقاط استان نیز اگر تا دو ماه دیگر آب سد ایوشان باز نشود مجبور به ترک استان می‌شوند.

 وی تاکید کرد: برخورد با کشاورزان غیر بومی عزم همگانی می‌خواهد و در این میان ورود دادستان بسیار ضروری است، البته در جلسه شورای حفاظت مصوب شد که اکیپی متشکل از نیروی انتظامی، دادستانی، جهاد کشاورزی و آب منظقه‌ی کار گشت را در اراضی کشاورزی استان انجام دهند.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ی لرستان در پایان صحبت‌های خود با بیان اینکه در استان متاسفانه فشار اشتغال روی بخش کشاورزی و منابع آب افتاده است، عنوان کرد: به نظر می‌رسد با اتخاذ راهکارهایی موضوع اشتغال باید به سمت صنعت برود تا منابع آبی استان بیشتر از این نابود نشود.

اولویت تامین آب آشامیدنی و کشاورزی لرستان باشد

نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه یکی از محورهای توسعه  لرستان بر اساس سند آمایش سرزمین کشاورزی است، اظهار کرد: زیرساخت کشاورزی هم بر مبنای وجود آب است، اما در لرستان با وجود اینکه جزو سومین استان پر بارش هستیم سهم ما از اراضی آبی تنها ۳۳ درصد است البته در دلفان و سلسه این رقم کمتر از ده درصد است در حالی که میانگین کشوری ۴۶ درصد است.

یحیی ابراهیمی افزود: به هرحال فارغ از اینکه در گذشته لابی‌گری ها موجب شده تا حقابه استان رها شود ؛ امااکنون که با خشکسالی مواجه هستیم باید چاره اندیشی شود.

وی گفت : نمی‌شود کشت برنج در سرچشمه یعنی لرستان ممنوع شود تا همین محصول در خوزستان کشت شود، اولویت تامین ۀ،ب آشامیدنی و کشاورزی لرستان است.

نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: نکته دیگر اینکه الگوی کشت باید قبل از اینکه محصولی کشت شود مشحص شود این موضوع باید مدیریت شود، موضوع دیگر نصب کنتور هوشمند روی چاه‌های مجاز است .

ابراهیمی خاطرنشان کرد: اکنون کشت سیب زمینی در سلسله و دلفان ممنوع است که تصمیم علمی نیست، تصمیمات باید بر اساس تحلیل اتخاذ شود و مردم را هم درک کنیم.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی همدلی مسوولان و کشاورزان برای عبور از بحران ضروری است، تاکید کرد: اگر قرار است شاهد توسعه استان از مسیر کشاورزی باشیم باید حقابه لرستان پرداخت شود.

نویسنده خبر::